O tzw. „wyzwoleniu” na Kaszubach w 1945 r. w Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku
W czwartek 30 listopada 2023 r. w sali kinowej Muzeum II Wojny Światowej odbyła się ogólnopolska konferencja naukowa pod tytułem „Jeśli ludzie zamilkną, głazy wołać będą. Powojnie pomorskiej pamięci. Upamiętnienie II wojny światowej na Pomorzu Gdańskim w latach 1945-2023”. Wydarzenie jest częścią cyklu „Pomorze Gdańskie pod okupacją 1939-1945”. Jednym z prelegentów tejże konferencji był dr Michał Hinc, dyrektor Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko-Pomorskiej w Wejherowie. Przedstawił referat pt. „Wyzwolenie” na Kaszubach w narracji historycznej i przestrzeni publicznej w latach 1945-1989.
Marzec 1945 r. z pewnością pozostanie jedną z najważniejszych cezur w historii Pomorza Nadwiślańskiego, w historii Kaszubów. Michał Hinc przekonywał, że Kaszubi bez wątpienia doświadczyli zakończenia okupacji niemieckiej w wyniku działań Armii Czerwonej i Wojska Polskiego. Następnie zaś wbrew swej woli przeszli, być może nawet wówczas nieuświadomiony stan sowieckiej okupacji, utraty niepodległości, demokracji i wolności. W świetle powyższych wyzwolenie po II wojnie światowej nie miało miejsca.
Badając wydarzenia marca 1945 r. i działalności Armii Czerwonej na Kaszubach należy stwierdzić, że wyzwolenia nie mogli przynieść ludzie, którzy sami nie byli wolni i działali zgodnie z interesem zniewalającego imperium. To zaś warunek konieczny do osiągnięcia stanu wyzwolenia, a ten w tym przypadku nie zachodził. Niewielkie znaczenie ma tu fakt czy ludzie walczący w szeregach armii tego kraju utożsamiali się z nim, żywili pozytywne czy też negatywne uczucia czy też sami byli przekonani, że swymi działaniami przynoszą wyzwolenie. Bez względu na stopień i pozycję w armii oraz służbach pomocniczych byli oni bez wątpienia trybami w państwowej machinie, która zdecydowanie nie eksportowała wolności/wyzwolenia w jego słownikowym znaczeniu.
Referat traktował również o tym w jaki sposób po 1945 r. na Kaszubach zaszczepiano wiedzę o rzekomym wyzwoleniu. Działo się to w szkole, podczas rocznic, akademii, w prasie i publicystyce naukowej i popularnonaukowej.
